Σήμερα όλοι θα ξεχυθούμε στην εξοχή για να "πιάσουμε" το Μάη... Έκφραση από τα παλιά που όλοι πρωί-πρωί πήγαιναν κάπου στην εξοχή (όχι βέβαια για ψήσιμο, φαγητό, οινοποσίες κ.λπ.) αλλά για να πιάσουν ένα κλαδί, συνήθως κρανιάς, να το τυλίξουν και γύρω από τη μέση τους, για να είναι γεροί σαν της κρανιάς το κλαρί για όλη τη χρονιά... Και, βέβαια, τότε ούτε λόγος για αργία! Ακολουθούσε εργασία, κανονικά, σαν να 'ταν "καθημιρ'νή".
Ποτέ, όμως, δεν έβγαιναν νηστικοί από το σπίτι το πρωί, γιατί τέτοια εποχή ο κούκος "καιροφυλακτεί"! Δεν έπρεπε να τους "ρουμπώσει" ή να τους "κουμπώσει" (δηλαδή να ακούσουν κούκο να "λαλάει" όντας νηστικοί), γιατί αυτό θα είχε αρνητικές επιρροές σ' αυτόν που θα του συνέβαινε (σύγχυση , κακή ψυχική υγεία κ.λπ.)!
Αξίζει να δούμε μερικά επιπλέον για τη λέξη ρουμπώνω, που προέρχεται από το ρήμα ρομβόω, κοινώς ρουμπώνω και ρουμπεύω που στην βασική του έννοια σημαίνει, ζωγραφίζω, σχηματίζω ρόμβους. Ο ρόμβος θεωρήθηκε από πολύ παλιά σχήμα με μαγικές ιδιότητες και το ρήμα ρομβόω κατέληξε να σημαίνει μαγεύω, επιδρώ υπέρλογα και υπερφυσικά με ρόμβους, (αλλά και με σύγχρονη απαγγελία κατάλληλων μαγικών ασμάτων).
Αλλά και το ρήμα κυμβόω κοινώς κουμπώνω ή κουμπεύω, που αρχικά σήμαινε δένω κόμπους και κατόπιν μαγεύω με τους κόμπους, έχει παρόμοια σημασία. Στη μέση και την παθητική φωνή το κουμπώνομαι σημαίνει αποστομώνομαι, ταράσσομαι, πάσχω από αφασία. Η τελετουργική και μαγική διάθεση διακρίνεται στον γνωστό δημοτικό γλωσσοδέτη:
Ο Ρουμπής, ο κουμπής, ο ρουμποκομπολογής...
να ρουμπέψει, να κουμπέψει, να ρουμποκομπολογέψει.
Κι επειδή ο εν αφασία ή ο ταραγμένος εξαπατείται εύκολα, τελικά οι λέξεις "σε ρούμπωσα" και "σε κούμπωσα", σημαίνουν σε μάγεψα, σε εξουδετέρωσα, σε αχρήστευσα και γενικά σε νίκησα. Έτσι, "ρούμπος" =η επιτυχία, η νίκη και "σε ρούμπωσα" =σε νίκησα.
Γι' αυτό και οι παλιοί έβαζαν πάντα το πρωί στο στόμα τους έστω και μια "μπουκουσιά" (= μπουκιά, μικρό κομμάτι) ψωμί, για να αποφύγουν το "ρούμπωμα" ή το "κούμπωμα" του κούκου...
Καλό μήνα!!!
ΑΝΑΦΟΡΕΣ:
Η ερμηνεία των λέξεων και των φράσεων, καθώς και οι προεκτάσεις τους προέρχονται από το βιβλίο "Λέξεις και φράσεις παροιμιώδεις" του Γιαν. Νατσιούλη.
Αξίζει να δούμε μερικά επιπλέον για τη λέξη ρουμπώνω, που προέρχεται από το ρήμα ρομβόω, κοινώς ρουμπώνω και ρουμπεύω που στην βασική του έννοια σημαίνει, ζωγραφίζω, σχηματίζω ρόμβους. Ο ρόμβος θεωρήθηκε από πολύ παλιά σχήμα με μαγικές ιδιότητες και το ρήμα ρομβόω κατέληξε να σημαίνει μαγεύω, επιδρώ υπέρλογα και υπερφυσικά με ρόμβους, (αλλά και με σύγχρονη απαγγελία κατάλληλων μαγικών ασμάτων).
Αλλά και το ρήμα κυμβόω κοινώς κουμπώνω ή κουμπεύω, που αρχικά σήμαινε δένω κόμπους και κατόπιν μαγεύω με τους κόμπους, έχει παρόμοια σημασία. Στη μέση και την παθητική φωνή το κουμπώνομαι σημαίνει αποστομώνομαι, ταράσσομαι, πάσχω από αφασία. Η τελετουργική και μαγική διάθεση διακρίνεται στον γνωστό δημοτικό γλωσσοδέτη:
Ο Ρουμπής, ο κουμπής, ο ρουμποκομπολογής...
να ρουμπέψει, να κουμπέψει, να ρουμποκομπολογέψει.
Κι επειδή ο εν αφασία ή ο ταραγμένος εξαπατείται εύκολα, τελικά οι λέξεις "σε ρούμπωσα" και "σε κούμπωσα", σημαίνουν σε μάγεψα, σε εξουδετέρωσα, σε αχρήστευσα και γενικά σε νίκησα. Έτσι, "ρούμπος" =η επιτυχία, η νίκη και "σε ρούμπωσα" =σε νίκησα.
Γι' αυτό και οι παλιοί έβαζαν πάντα το πρωί στο στόμα τους έστω και μια "μπουκουσιά" (= μπουκιά, μικρό κομμάτι) ψωμί, για να αποφύγουν το "ρούμπωμα" ή το "κούμπωμα" του κούκου...
Καλό μήνα!!!
ΑΝΑΦΟΡΕΣ:
Η ερμηνεία των λέξεων και των φράσεων, καθώς και οι προεκτάσεις τους προέρχονται από το βιβλίο "Λέξεις και φράσεις παροιμιώδεις" του Γιαν. Νατσιούλη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου