Η διαδρομή του ονόματος "Αθανάτη" στο πέρασμα των αιώνων ( ΜΕΡΟΣ Β' ) .

Σε προηγούμενη ανάρτηση παρακολουθήσαμε την πορεία του ονόματος Αθανάτη από το 1454-55 ( Οθωμανική απογραφή ) έως και το 1791 ( Νεωτερική Γεωγραφία ) . Παρατηρήσαμε ότι οι αναφορές ήταν σποραδικές και σύντομες , γεγονός που μόνο εικασίες μας επιτρέπει να κάνουμε για διάφορα ζητήματα που αφορούν το χωριό μας αυτά τα 350 περίπου χρόνια . Από δω και πέρα οι συγγραφείς γίνονται λεπτομερέστεροι . Φτάνουμε , λοιπόν , αισίως τα 1815 . 

    Ο Αργύρης Φιλιππίδης μας δίνει τη δική του περιγραφή : "Απέναντι της Αγιάς κατά ανατολάς έως δύο ώρες είναι η χώρα ονομαζομένη Θανάτου Χώρα και αυτή καλή , έχει περί τα διακόσια σπίτια χριστιανών . Οι εγκάτοικοι είναι μεπεσήμα καλλήτερον των γειτόνων . Κάμνουν κρασία πολλά . Αυτό είναι το καλλήτερόν τους μαξούλι ( = εισόδημα ) , όπου κυβερνούνται . Και εδώ κάμνουν μετάξι καλόν ωσάν της Αγιάς . ...Δουλεύουν και εδώ την γην ... μερικοί δουλεύουν και τέχνες , ως οι Αγιώται . Τούτη η χώρα έχει τόπον πολύν , ... έχει και σκάλα ( = λιμάνι ) , όπου εβγαίνουν το καλοκαίρι εδώ από τη θάλασσα πραγματίες ..."   

   1816 Οκτώβριος 6 . Οι βεκίληδες ( = πολιτικό αλλά και θρησκευτικό αξίωμα στην Τουρκοκρατία ) της επαρχίας , στέλνουν επιστολή στον Αλή Πασά , για κάποια πιθανή διαφορά σε κάποια δοσοληψία με τους Αμπελακιώτες . Ο Δημήτρης μεγαλιού ( = Μαγαλιού ) , υπογράφει ως βεκίλης Θανάτου .
     1829 Ιανουαρίου 1 . Σε ένα Ανθολόγιον ( του Όλου Ενιαυτού του 1797 παρά τω Νικολάω Γλυκεί τω εξ Ιωαννίνων ) υπάρχει ενθύμηση για τη Θανάτου , η οποία με λίγα λόγια αναφέρεται στην ακρίβεια του 1829 , που ανάγκασε τους Θανατιώτες να τρέφονται ακουσίως με λάχανα . Ο κόσμος γλύτωσε από την πείνα , λόγω κάποιου καραβιού που έδεσε στο λιμάνι του Στομίου , και προφανώς ξεφόρτωσε τρόφιμα . Την πληροφορία έγραψε ο Στέφανος Δημητρίου εκ Θανάτου .     

Η ενθύμηση για την ακρίβεια του 1829 . Θεσσαλικό Ημερολόγιο , Τόμος 27 .  

    1833 Αυγούστου 20 . Κάποια Παρακλητική ( = Λειτουργικό βιβλίο ) από την Κρανιά Ολύμπου , ανακαινίζεται από κάποιο παπα - Ιερεμία στο χωρίον Θανάτου . Η ενθύμηση είναι γραμμένη στο εξώφυλλο της Παρακλητικής ( έκδοση της Βενετίας 1819 ) .

Η ενθύμηση για την ανακαίνιση της Παρακλητικής ( από την Κρανιά Ολύμπου ) . Ανακαινιστής ο ιερέας παπά - Ιερεμίας . ( Η - μετεγραμμένη - ενθύμηση προέρχεται από το Θεσσαλικό Ημερολόγιο , τόμ. 1ος ) . 

      Το 1835 ο ξένος περιηγητής William Martin Leake , δημοσιεύει στο έργο του Travels in Northern Greece ( = Ταξίδια στη Βόρειο Ελλάδα ) . Πρώτα εκθέτει την άποψή του για τη θέση της Αρχαίας Μελιβοίας : "... νομίζω ότι η Μελίβοια βρισκόταν σε μια θέση που ονομάζεται Καστρί , όχι μακριά από το Δερματά , όπου τώρα υπάρχει μόνο το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου." . Εδώ προφανώς εννοεί την τροποθεσία Κάστρο της Βελίκας , όπου έγιναν και οι πρόσφατες ανασκαφές .

    Κατόπιν συνεχίζει με την περιγραφή του χωριού στην εποχή του ταξιδιού του : "Πάνω από αυτή την τοποθεσία , μέσα σ' ένα δάσος από οξυές , στην πλευρά της Όσσας βρίσκεται η Θανάτου , ένα χωριό με 400 σπίτια στο δρόμο από την Αγιά προς την Καρίτσα , το οποίο παράγει κρασό και μετάξι . Μεταξύ Θανάτου και Καρίτσας λέγεται , ότι υπάρχουν ίχνη αρχαίας τοποθεσίας στο σημείο στο οποίο βρίσκονται μεγάλοι ορθογώνιοι ογκόλιθοι , πιο κάτω από την οποία βρίσκονται ερείπια ονομαζόμενα από τους χωρικούς Τερσανάς ή Νομισματοκοπείο , καθώς και άλλο με αψίδες ονομαζόμενο Παλαιός Λουτρός" .

Φωτογραφία 1
Ληνός ( πατητήρι ) του 12ου αιώνα , στην Παλιουριά .

     ( Κάπου εδώ , μάλλον κάτι δεν πάει καλά , γιατί ο Φιλιππίδης μιλάει για 200 σπίτια και ο Leake για 400 ! ) .

    Το 1836 δημοσιεύθηκε η "Νεωτάτη της Θεσσαλίας Γεωγραφία" του Αμπελακιώτη Ιωάννη Λεονάρδου , ο οποίος σε έντονο ύφος θαυμασμού , γράφει για τη Θανάτου : "...σημαντικότατον ελληνοχώριον , εκ του οποίου το ύψος εκτείνεται η όρασίς μας προς την μακρόθεν θάλασσαν , της οποίας αι ορειναί όχθαι απέχουσιν εντεύθεν 1 1/2 ώραν . Η θέσις αυτού κείται επί ενός κλωναρίου της Όσσης εις ωραία δάση μωρεών και πολλαπλάσιον αμπελουργίαν , του οποίου οι φιλόπονοι ( = εργατικοί ) κάτοικοι υφαίνουν φιτίλια ( εν. φιτιλιά = βαμβακομέταξα υφάμσατα του αργαλιού για την κατασκευή ενδυμασιών ) , θρέφουν κουκούλια , και εκκομίζουσι κρασί , το οποίον φημίζται ως εξαίρετον πόμα , τας δε εκκλησίας των προστατεύει ο αρχιεπίσκοπος Δημητριάδος" .

    Στα 1852 , ένας ακόμα ξένος περιηγητής , o M. Mezieres , γράφει : "Από την Αγιά , δύο σρόμοι οδηγούν στον Πηνειό από τις αντικρινές πλαγιές της Όσσας : ο ένας στα δυτικά , κάνει πολλές στροφές πάνω στο βουνό , πάνω από την κοιλάδα του Κισερλί ( = Συκούριο ) . Ο άλλος , στα ανατολικά , ακολουθεί τις απότομες πλαγιές που δεσπόζουν στο Θερμαϊκό κόλπο . Αυτό το δύσκολο μονοπάτι , εξηγεί τη μεγάλη αξία της θέσης της Μελίβοιας , που μπορούσε να οδηγήσει έναν στρατό μέσα σε λίγες ώρες , από τις εκβολές του Πηνειού , έως την πεδιάδα της Αγιάς .

Φωτογραφία 2 
Τμήμα μαρμάρινης διακόσμησης από ανασκαμμένη εκκλησία της περιοχής . Φυλάσσεται στην Αρχαιολογική Συλλογή Μελιβοίας .

      Πρώτα θα ασχοληθώ με την ανατολική πλαγιά . Από το μέρος αυτό η Όσσα , όπως και το Πήλιο , είναι σκεπασμένη με πυκνά δάση , που φτάνουν ως τη θάλασσα ... . Αυτά τα μεγάλα δάση απλώνονται από την Αθανάτη , που είναι χωριό τριγυρισμένο με μουριές , έως το λιμανάκι Φτέρη ή Τσάγεζι , δίπλα στην εκβολή του Πηνειού . Σε όλον αυτό το χώρο , κι αν ακόμα υπάρχουν ερείπια , είναι εντελώς αδύνατο να τα ανακαλύψεις ...".

    Στις 10 Μαΐου 1855 , ο Αναγνώστης Ζαχαρού εκ Ρέτσιανης μας πληροφορεί μεταξύ των άλλων , ότι χρημάτισε διδάσκαλος εις την Αθανάτου . Η ενθύμηση έχει γραφεί σε ένα βιβλίο Πράξεων των Αποστόλων του 1812 , που ανήκε στο Ναό της Αγίας Παρασκευής .

Ο Αναγνώστης Ζαχαρού , μας πληροφορεί ότι είναι δάσκαλος εις Αθανάτου . Θεσσαλικό Ημερολόγιο , τόμ. 27 .

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ :

ΘΕΣΣΑΛΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ , ΤΟΜΟΙ 1 , 27 , 28 , 32 , 33 , 40 , 44 , ΕΚΔ. ΚΩΣΤΑΣ ΣΠΑΝΟΣ .

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΜΕΛΙΒΟΙΑ , ΕΠΙΜ. ΝΕΚΤ. ΔΡΟΣΟΣ . 

Οι φωτογραφίες 1 και 2 προέρχονται από τα :

- "Η ιστορία του κρασιού στην περιοχή" , Σταυρούλα Σδρόλλια .

- "Το όρος των κελλίων" , Στέλιος Μαμαλούκος - Σταυρούλα Σδρόλλια .