Αἱ γενεαὶ πᾶσαι...

Με τη δέουσα κατάνυξη και τη χαρμολύπη που προσήκει στην Ημέρα, οι Μελιβοιώτες περιέφεραν για ακόμα μια φορά τον Επιτάφιο, ιερουργούντος του αιδ. πατρός Μιχαήλ Ζιούρκα, ψαλλόντων των Βασιλείου Ανδρίτσιου και Βασιλείου Μπαλογιάννη και συμμετέχοντος πλήθους πιστών, που με τα αναμμένα κεριά τους έδωσαν στην πομπή τη δέουσα μεγαλοπρέπεια.

    Για ακόμα μια φορά, λοιπόν, ο Επιτάφιος κατέληξε στον Ιερό Ναό της Αγίας Παρασκευής... Για την ακρίβεια, εισήλθε στο Ναό για 45η φορά, μετά και την πρώτη του είσοδο σ' αυτή, την Μεγάλη Παρασκευή 11 Απριλίου 1969, όταν μεταφέρθηκε πανηγυρικά από το Ναό της  Παναγίας στην Αγία Παρασκευή. Η Παναγία (Κοίμηση της Θεοτόκου) για τα χρόνια που η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής ήταν υπό κατασκευή, ήταν ο Μητροπολιτικός Ναός της Μελιβοίας και πρωτολειτουργήθηκε το Πάσχα του 1969.

Με κόκκινο η διαδρομή που ακολουθείται κατά την περιφορά του Επιταφίου στη Μελίβοια. Με το μαύρο βέλος η φορά της διαδρομής. (Πηγή: Google Earth). 

    Για ακόμα μια φορά ακολουθήθηκε η παραδοσιακή διαδρομή, που έχει μήκος περίπου 1,5 χιλιομέτρων. Παρά το μεγάλο μήκος και το δύσβατό της, αφού σε ένα μεγάλο μέρος της είναι ανηφορική, άπαντες, μικροί, μεγάλοι και επί το πλείστον ηλικιωμένοι, ακολουθούν αγόγγυστα! Και είναι πράγματι ένα μεγαλειώδες θέαμα η πομπή με τα εξαπτέρυγα και τα λάβαρα, το Σταυρό και το κουβούκλιο του Επιταφίου, τους ιεροψάλτες και το ιερατείο να οδηγούν και, σαν ποτάμι από φως, πλήθος λαού να ακολουθεί, έκαστος με το κεράκι του να τρεμοπαίζει αν το σκοτάδι συνοδεύεται αέρα, ή να σκορπά το φως του ολόγυρα αν επικρατεί νηνεμία, όπως εφέτος, συμβάλλοντας στο πνεύμα κατάνυξης. Παλιότερα, στην κεφαλή της πομπής ήταν μικρά παιδιά, που με όλη τη δύναμη της φωνής τους έψαλλαν το: "Κύριε Ελέησον" ή φώναζαν ρυθμικά: "Ένας είναι ο Θεός, ο Μεγαλοδύναμος", έθιμο που ατόνησε με την πάροδο των ετών. 

Η πομπή με επικεφαλής το Σταυρό, ξεκινάει.

Ο Επιτάφιος βγαίνει από το προαύλιο της Αγίας Παρασκευής.

    Η πομπή σταματά σε προκαθορισμένα από πολλά χρόνια σημεία, για τις απαραίτητες δεήσεις... Οι  στάσεις σηματοδοτούνται από τις μικρές και μεγαλύτερες εκκλησιές μας, αλλά και το Κοιμητήριό μας, που συναντά η πομπή κατά την περιφορά του Επιταφίου... Έτσι, στάση για δέηση -η πρώτη- γίνεται κάτω απ' την εκκλησία της Παναγίας, η δεύτερη στο Κοιμητήριο, και ακολουθούν κατά σειρά η Αγία Κυριακή, η Πατσιούκα (Ζωοδόχος Πηγή) και τέλος ο Άγιος Νικόλαος στην Πλατεία μας. Ο ιερέας δέεται υπέρ του Αρχιεπισκόπου, υπέρ των κεκοιμημένων, υπέρ ευκρασίας αέρων και ευφορίας των καρπών της γης, υπέρ της κωμοπόλεως και τέλος υπέρ πλεόντων οδοιπορούντων κ.λπ.

Παιχνιδίσματα του φωτός των κεριών μέσα στη νύχτα...

    Κατά τη διάρκεια της πομπής οι κωδωνοκρουσίες είναι αδιάκοπες, ενώ ευχάριστα ξαφνιάζουν οι μυρωδιές από θυμίαμα, που καίει σε κάρβουνα σε θυμιατήρια ή σε κεραμίδια εκατέρωθεν του δρόμου, σε μια παλιά ωραία συνήθεια, ενώ όλα τα σπίτια είναι φωταγωγημένα.

Κάρβουνα και το θυμίαμα...

   Κατά την πορεία μέσα στον οικισμό πλέον, πολλοί άρρενες, βρίσκουν ευκαιρία και ξεστρατίζουν "τρυπώνοντας" σε κάποιο από τα καφενεία του χωριού, ενώ οι υπόλοιποι ακολουθούν την πομπή μέχρι την εκκλησία, όπου το εκκλησίασμα περνά κάτω από τον Επιτάφιο, που υποβαστάζεται έξω από τη Δυτική Θύρα του Ναού, για καλή υγεία, σε ανάμνηση των πρωτοχριστιανικών χρόνων, όπου κατά τη παράδοση, ακόμη και η πίπτουσα σκιά των Αποστόλων είχε θεραπευτική ικανότητα. Παλιότερα, ψάλλονταν και το "Ἄρατε πύλας" από τον προεξάρχοντα ιερέα, όπως μας πληροφόρησε ο πατήρ Μιχαήλ Ζιούρκας.

Περνώντας κάτω από τον Επιτάφιο...

    Ακολουθεί, με το πέρας της Ακολουθίας, το μοίρασμα των λουλουδιών του Επιταφίου στους πιστούς, τα οποία φυλάσσονται, κατά μια άλλη παράδοση, στο εικόνισμα του κάθε σπιτιού, οπόταν σε περίπτωση αρρώστιας δύνανται να θεραπεύουν, καιόμενα σε κάρβουνα, και εισπνεόμενος ο καπνός τους από τον άρρωστο.

    Της Ακολουθίας του Επιταφίου, έχει προηγηθεί το στόλισμα του Επιταφίου, το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης, και η ολονυχτία στην εκκλησία από πολλές γυναίκες, οπότε και ψάλλονται τροπάρια και ύμνοι και η Αποκαθήλωση το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής.

Η νηνεμία συντέλεσε ώστε τα κεριά να φεγγοβολούν...

    Καθ' όλη, δε, τη διάρκεια της Μεγάλης Παρασκευής στο Ναό υπάρχουν πιστοί που προσκυνούν τον Επιτάφιο, αλλά προσέρχονται και παιδιά μικρής ηλικίας, που σε ένα παμπάλαιο έθιμο περνούν μπουσουλώντας σταυροειδώς κάτω από τον Επιτάφιο τρις. Παλιότερα, καθ' όλη τη διάρκεια της Ημέρας, τα δύο στασίδια των ιεροψαλτών ήταν κατειλημμένα από πιτσιρικάδες που ανταγωνιζόμενοι έψαλλαν τα πασίγνωστα τροπάρια Επιτάφιου Θρήνου, σε μια ακόμα συνήθεια που ατόνησε...
    Δεν θεωρούμε περιττό να μνημονεύσουμε ότι η Μεγάλη Παρασκευή είναι μία από τις ημέρες που παρατηρείται μεγάλη λαοσύναξη στο χωριό μας και είναι μια ευκαιρία για όλους να δουν προσφιλή τους πρόσωπα, συγγενείς, γνωστούς και φίλους... Και παρ' όλο που και στα παράλιά μας λειτουργούνται οι εκκλησίες και γίνεται και περιφορά Επιταφίου και εκεί, πολλοί κάθε χρόνο προτιμούν να γιορτάσουν στη Γενέτειρα...

Ο κόσμος από νωρίς πολύς...

Όπως και στην επιστροφή...

Ο Επιτάφιος μπαίνει στην εκκλησία...

Το φως των κεριών τρεμοπαίζει...

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ-ΑΝΑΦΟΡΕΣ:
Ευχαριστούμε θερμά τον αιδ. Μιχαήλ Ζιούρκα.
Πληροφορίες αντλήθηκαν από το βιβλίο του Τάκη Καρδάρα "Μελίβοια-Αθανάτη.
Η φωτογραφία της Άκρας Ταπείνωσης προέρχεται από την "Παναγία Βελίκα".