Δραπετεύοντας από το ...Καλαμάκι!

Η μουσική παράδοση της Μελιβοίας, ακόμα και σήμερα (αν και ίσως έχει αλλάξει λίγο προσανατολισμό προς περισσότερο λαϊκούς δρόμους, χωρίς να παραβλέψουμε τη δυναμική και των πιο παραδοσιακών οργανοπαικτών), είναι αρκετά ισχυρή...




  Αρκετοί, λοιπόν, οργανοπαίχτες και τραγουδιστές μας εκπροσωπούν επάξια, όχι μόνο στα του οίκου μας και εντός των τειχών, αλλά και εκτός χωριού, σε επίπεδο νομού αλλά και ευρύτερα, σε κέντρα, πανηγύρια, γάμους, χοροεσπερίδες και πάσης φύσεως χαρμόσυνες κοινωνικές εκδηλώσεις και συναθροίσεις.
    Το ίδιο συνέβαινε και παλιότερα, όταν πολλοί "διάσημοι" Θανατιώτες καλλιτέχνες, όργωναν την επαρχία Αγιάς κι όχι μόνο, και με τα όργανά τους διασκέδαζαν και χόρευαν το κοινό... Σε μια τέτοια κομπανία θα αναφερθούμε σήμερα, και σε ένα γεγονός που χαρακτήριζε τα ήθη της κοινωνίας της τότε εποχής.

Σε γάμο στο Μεγαλόβρυσο. Αριστερά (όπως εσείς βλέπετε) ο Δημήτρης Ανδρίτσιος με το βιολί, στη μέση ο Γιάννης Ανδρίτσιος με το κλαρίνο και δεξιά ο ξενιτεμένος Βαγγέλης Παπαλεξανδρής με το ακκορντεόν. (Προσφορά: Ιωάννης και Βασιλεία Ανδρίτσιου).

    Τέλος άνοιξης... Το καλοκαιράκι στις αρχές του λοιπόν, πριν οι θεριστάδες πιάσουν τα δερπάνια για το θέρο και αρχίσουν οι πολλές δουλειές στον κάμπο, στο μακρινό, τότε, Καλαμάκι, αφού με το μουλάρι ή το κάρο για να διανύσεις την απόσταση χρειαζόσουν κάμποσες ώρες, γίνεται γάμος.
    Ένας χωριανός, από "τζάκι" του χωριού, στεφανώνει το γιο του και από πιο πριν, σαν καλός νοικοκύρης, έχει ανταμώσει στο παζάρι, στην Αγιά, με την κομπανία του μπαρμπα-Γιάννη του Μπλαντού, εξαίσιου κλαρινίστα, κι έχει κανονιστεί στο γλέντι να "βαρέσει" αυτός κι η ορχήστρα του (αποτελούμενη από τον ίδιο το Γιάννη Μπλαντό ή Ανδρίτσιο, το γιο του Δημήτρη εξαιρετικό βιολιτζή και το Γιάννη Γκαμπράνη επιδέξιο και ικανό λαουτιέρη).

Ο Γιάννης Γκαμπράνης, ικανότατος παίκτης του λαγούτου. (Προσφορά: Θωμάς Γκαμπράνης).

    Η συμφωνία έκλεισε, δόθηκαν τα χέρια κι έπεσαν τα απαραίτητα τσίπουρα για να τη "δέσουν", ειπώθηκαν τα δέοντα και ανακοινώθηκε και η ημερομηνία. Ο καιρός πέρασε κι η πολυπόθητη στιγμή για το γαμπρό, τη νύφη και τους οικείους έφτασε...
    Τη μέρα του γάμου η κομπανία πήγε κατά τα ειωθότα, το γαμπρό να πάρει τη νύφη και τον κουμπάρο, τους συνόδεψε στην εκκλησιά και τώρα στο σπίτι, το γλέντι έχει ανάψει για τα καλά. Το αντρόγυνο, οι κουμπάροι κι οι συμπεθέροι χόρεψαν και τα απαραίτητα κεράσματα στην ορχήστρα έπεσαν (και κουβαρδάδικα), αφού οι φαμελιές ήταν, όπως προαναφέραμε, "νοικοκυραίοι", με περιουσία και "παράδες"!
    Αυτό, να παίρνουν δηλαδή "δουλειές" σε ευκατάστατες οικογένειες, ήταν ιδιαίτερα καλό για την ορχήστρα, αφού η συμφωνία για την πληρωμή ήταν πάντοτε "ότι πάρετε", δηλαδή η αμοιβή των οργανοπαικτών δεν ήταν προσυμφωνημένη και προκαθορισμένη σε κάποιο ποσό, αλλά ήταν ευμετάβλητη ανάλογα με την τσέπη και τα κέφια των χορευτών που κερνούσαν την ορχήστρα την ώρα που χόρευαν.

Παρίσης (ακκορντεόν), Δημ. Ανδρίτσιος (βιολί) Ιωάννης Ανδρίτσιος (βιολί), Σταύρος Ευθυμίου (κλαρίνο). Γάμος στο Μεγαλόβρυσο. (Προσφορά: Ιωάννης και Βασιλεία Ανδρίτσιου).

    Στο γάμο μας, λοιπόν, χόρεψαν τα στενά συγγενολόγια, κι έπειτα, όπως ήταν το τελετουργικό, έγινε διάλειμμα για να φάει και να ξαποστάσει λίγο το αντρόγυνο. Εννοείται ότι, έπειτα, το γλέντι θα συνεχίζονταν δριμύτερο...
    Στο διάλειμμα, έτρωγε και η ορχήστρα, και ξεκουράζονταν παίρνοντας δυνάμεις για το υπόλοιπο της βραδιάς. Βέβαια, τα "καλά λεφτά" είχαν πέσει την ώρα που χόρευε ο γαμπρός, η νύφη, οι κουμπάροι και οι συμπεθέροι. Αργότερα, που χόρευε το υπόλοιπο σόι, εκτός μερικών εξαιρέσεων που τύχαινε κανένας "μερακλής" που κερνούσε "αράδα", τα κεράσματα λιγόστευαν.

Γάμος στον Πλατύκαμπο της Λάρισας. Διακρίνεται μπροστά δεξιά ο παπα-Αλέξης Λάμπος ή Ψαρρής και μπροστά η παπαδιά του. (Προσφορά: Αντώνης Στεργιανόπουλος).

    Έτσι και στο γάμο μας, στο απαραίτητο διάλειμμα, κάποιος από την ορχήστρα, αδιευκρίνιστο ποιός, άκουσε τον πατέρα του γαμπρού να λέει στον αδερφό του:
    - Άιντε ωρέ ......, φώναξε και τους οργανοπαίχτες να φάνε μαζί μας!
Ο αδερφός του, φανερά ενοχλημένος από την προτροπή αυτή του αδερφού του, του αντέτεινε:
   - Ωχ, μωρέ! Ποιούς θα φέρεις στο τραπέζι, τους "γύφτους" τους κλαριντζήδες!; Είσαι με τα καλά σου;
    Προς στιγμή απειλήθηκε επεισόδιο, μεταξύ των αδερφών, ο πατέρας του γαμπρού, όμως, με σωφροσύνη, υποχώρησε στην θέληση του αδερφού του, ο οποίος και πρόσταξε στις γυναίκες να σερβίρουν στους οργανοπαίκτες στο μαγεριό, όπως κι έγινε.
    Όμως, ο ωτακουστής του γεγονότος, το μετέφερε και στους άλλους δυο, οι οποίοι κι έγιναν έξαλλοι με τους χαρακτηρισμούς. Εξαγριώθηκαν δε ακόμα περισσότερο, όταν το σκεύος που τους σερβιρίστηκε το φαγητό τους ήταν παλιό μπακίρι και μάλιστα αγάνωτο!

Δημήτρης Ανδρίτσιος (βιολί), Γιάννης Ανδρίτσιος (κλαρίνο), Μαγαλιός Μπάτσικας (ακκορντεόν). (Προσφορά: Ιωάννης και Βασιλεία Ανδρίτσιου).

    Μια και δυο, χωρίς πολλές διατυπώσεις ελήφθη οι κοινή απόφαση: "Να την κοπανήσουμε από το γλέντι, αφού μας πρόσβαλαν τόσο οικτρά! Να τους αφήκουμε σύξυλους!!!". Πήραν, λοιπόν, τα όργανα παραμάσκαλα και σιγά σιγά, βγήκαν από το σπίτι, και με τη βεβαιότητα ότι θα καταδιωχθούν από τους οικείους, που θα έμεναν στα κρύα του λουτρού, προσβεβλημένοι σε γάμο χωρίς όργανα, από στενοσόκακα, βγήκαν έξω απ' το χωριό, να πάρουν το δρόμο κατά την Αγιά.

Δημήτρης Ανδρίτσιος ή Μπλαντός. (Προσφορά: Ιωάννης και Βασιλεία Ανδρίτσιου).

    Καλυπτόμενοι στα σπαρτά άκουσαν τις εξαγριωμένες φωνές και τα ποδοβολητά των αλόγων των διωκτών τους να περνούν σε απόσταση αναπνοής, κυνηγώντας τους. Βέβαια, σε λίγη ώρα οι διώκτες επέστρεψαν άπρακτοι, αφού οι δικοί μας κούρνιασαν απόμερα!
   Όταν βεβαιώθηκαν ότι ο κίνδυνος εξέλιπε και με τις τσέπες γεμάτες, αλλά και το ηθικό και την περηφάνεια στο ζενίθ, επέστρεψαν στο χωριό, όπου αφηγούνταν το κωμικοτραγικό περιστατικό, γελώντας για το μάθημα που έδωσαν στους ξιπασμένους Καλαμακιώτες!
    Αργότερα, δεδομένου ότι ο κόσμος είναι μικρός, συναντήθηκαν τυχαία με τον παθόντα συμπέθερο, ο οποίος μάλιστα τάχθηκε με το μέρος τους για τη γενναία απόφασή τους, με μόνο παράπονο ότι αυτός ο ανόητος ο αδερφός του τους "χάλασε" το γάμο...
   Ευχαριστούμε για την αφήγηση τους εξαιρετικούς: Δημήτρη Παν. Πλατσά και Βασίλη Γκαμπράνη.

Τάκης Πλατσάς

Βασίλης Γκαμπράνης