Made in Melivoia: Η Αθανάτη στο Μεσοπόλεμο .

Η Μελιβοία στο μεσοπόλεμο αριθμούσε περί τους 2.700 κατοίκους ( 710 οικογένειες ) και ήταν γνωστή με το όνομα (Α)θανάτη , παρόλο που το 1920 είχε πάρει το σημερινό της όνομα : Μελίβοια . Το χωριό ήταν το πλουσιότερο της επαρχίας Αγιάς .

Τα παραπάνω χαρακτηριστικά , γράφει ο Γεωργ. Ευθυμιάδης στο βιβλίο του "Η Αθανάτη στο Μεσοπόλεμο και την Αντίσταση" και συνεχίζει :

"Δεν υπήρχε φρούτο καλοκαιρινό ή χειμωνιάτικο , που να μην τό 'βρισκες στην Αθανάτη . Αν περνούσες καλοκαίρι από τη Βελίκα , ευωδίαζε ο τόπος από τα ροδάκινα και τα μποστανικά . Η Αθανάτη παρήγαγε και πρόσφερε στην αγορά μήλα κάθε ποικιλίας , αχλάδια , καρύδια , κάστανα , αμύγδαλα και φουντούκια , ροδάκινα , δαμάσκηνα και βερύκοκα , σύκα , σταφύλια , κεράσια κ.α. . Είχε πλούσια παραγωγή ελαιών και ελαιολάδου , σηροτροφία , μελισσοκομία , κτηνοτροφία , καλλιεργούσε επίσης καπνό , κροκάρι , καλαμπόκι και φημιζόταν για το εκλεκτό κουμαρίσιο και συκίσιο τσίπουρο ."

Βέβαια , όλα αυτά τα αγαθά έπρεπε κάπου να διατεθούν . Πέρα απ' αυτά που κρατιόταν για τις ανάγκες του σπιτικού , στα "κατώια" , κρεμασμένα στις "περαστές" , "παραχωμένα" στο χώμα , ή στις "φτίνες" , τα υπόλοιπα είτε με καΐκια έφευγαν για τη Θεσσαλονίκη ή τη Χαλκιδική ή με τα υποζύγια ( άλογα , μουλάρια ή γαϊδουράκια ) τράβαγαν κάθε Σάββατο για το "παζάρι" της Αγιάς .

Πάλι αντιγράφω τον Γεωργ. Ευθυμιάδη :

Νεαρή Αθανατιώτισσα σε φωτογραφία του 1930 περίπου .
Πρόκειται για την Καλλιόπη Γεωρ. Περδίκη , σύζυγο του Αθαν. Ευσταθίου .

"Πρέπει επίσης να υπογραμμίσω , χωρίς την παραμικρότερη υπερβολή , ότι αν η Αθανάτη δεν κατέβαινε στην Αγιά ...το παζάρι ήταν νεκρό . Οι Αθανατιώτισσες πλούταιναν και στόλιζαν την αγορά με την παρουσία τους - τα πολύχρωμα φαρδειά φουστάνια και τις μαύρες και καφέ μαντήλες στο κεφάλι τους ... - Έβλεπες , λοιπόν κάθε πρωινό του Σαββάτου , καραβάνια συγχωριανών μας με τα γαϊδουράκια τους , με τα μουλάρια και και τ' άλογά τους φορτωμένα ως το λαιμό να μεταφέρουν την πραμάτεια τους στην Αγιά ... και το βραδάκι της ίδιας μέρας να επιστρέφουν με τα απαραίτητα ψώνια στο νοικοκυριό τους και με γεμάτο το πορτοφόλι τους .

Χαρτονόμισμα εποχής . "ΔΡΑΧΜΑΙ ΠΕΝΤΑΚΟΣΙΑΙ - 1932" .

Ο χωματόδρομος Αγιάς - Αθανάτης , μεταμορφώνονταν σε μια πελώρια κυψέλη που φιλοξενούσε ένα πραγματικό πολύχρωμο ανθρωπομελίσι , γεμάτο ζωή ..." .

Χαρτονόμισμα εποχής . "ΔΡΑΧΜΑΙ ΧΙΛΙΑΙ - 1935" .

Τα ίδια αναφέρει και ο Τακ. Καρδάρας : "Ιδιαίτερα κάθε Σάββατο πλημμύριζε η Αγιά από Θανατιώτες . Η αγορά της Αγιάς ήταν νεκρή χωρίς την παρουσία των Θανατιωτών , που έδιναν ζωντάνια και οικονομική ανόρθωση στους επαγγελματίες της Αγιάς" .
Και , είναι αυτονόητο ότι μια τέτοια πολυπληθής για χωριό , κοινωνία απαιτεί και κάποιες υποδομές :

"Στην Αθανάτη υπήρχαν δεκαπέντε καφενεία και μπακάλικα , ένας φούρνος , ένα υποδηματοποιείο , δύο ραφεία , τέσσερεις νερόμυλοι , ένα υφαντουργείο , τρία ελαιοτριβεία και ένα κεραμοποιείο . Για τα παιδιά της Αθανάτης , λειτουργούσε ένα σχολικό κτίριο από τα μέσα της 4ης δεκαετίας του 20ου αιώνα , ενώ προηγούμενα χρησιμοποιούνταν για σχολικά κτίρια εκκλησίες και σπίτια ..." .

Χαρακτηριστική φωτογραφία Θανατιώτη της εποχής . Πρόκειται για το Νικόλαο Γεωργίου Μπελιά , πρόγονο του ενός κλάδου των Μπελιαίων της Μελιβοίας . Παρατηρείστε προσεκτικά την αμφίεση και κυρίως το κάλυμμα του κεφαλιού .

Κυρίαρχο καθεστώς το πατριαρχικό . Ο πατέρας κρατάει τα ηνία , είναι ο αρχηγός και ο εκπρόσωπος του σπιτιού "προς τα έξω" , ενώ η γυναίκα η "υπηρέτριά" του . Γράφει ο Ευθυμιάδης και περιγράφει σκηνή που , μερικοί ίσως να θυμούνται , αφού στάθηκαν μάρτυρες :

"... ο άνδρας - σύζυγος στρογγυλοκαθόταν πάνω στο ζώο και η σύζυγός του τό' σερνε από το καπίστρι και έτσι έφταναν στο χωράφι όπου η σύζυγος δούλευε εξίσου ίσως και περισσότερο από το σύζυγό της και με τον ίδιο τρόπο επέστρεφαν στο σπίτι , όπου η σύζυγος κατάκοπη συνέχιζε τις δουλειές του σπιτιού , ενώ ο άνδρας έβγαινε στο μ'σοχώρι στα μπακαλιά ..." .

Βέβαια , όπως και σήμερα , οι Θανατιώτες ήταν εργατικοί και φιλόξενοι άνθρωποι , αλλά και ολίγον τι γλεντζέδες . Αρκετοί , που πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους στον τομέα αυτό , της διασκέδασης , ήταν οι οργανοπαίχτες . Καμιά εικοσαριά τον αριθμό .

Θα συμπληρωθεί ...

Βιβλιογραφία :