Οι μάχες της Μαρμάριανης. Προσθήκη στο Αθανατη (Μελιβοία) Εθνική Αντίσταση και Εμφύλιος...

Α. Η μάχη της σποράς.

Ο όρος αναφέρεται στην προσπάθεια που καταβλήθηκε την καλλιεργητική περίοδο 1943-44, ώστε να μη μείνει άσπαρτο ούτε εκατοστό καλλιεργήσιμης γης. Στη "μάχη της σποράς" συμμετείχαν πολλοί: το ΕΑΜ, η λαϊκή αυτοδιοίκηση, οι διοικήσεις των συνεταιρισμών, ο εφεδρικός ΕΛΑΣ και ο ενεργός ΕΛΑΣ. Ο πολύτιμος σπόρος: το σιτάρι για να εξασφαλισθεί το ψωμί του πολύπαθου ελληνικού λαού, που για δύο χειμώνες λιμοκτόνησε, αφού οι κατακτητές άρπαξαν σχεδόν το σύνολο της παραγωγής.
    Ανέλαβαν, λοιπόν, οι αντιστασιακές οργανώσεις να συντονίσουν τους κατοίκους και να εξασφαλίσουν τα χρειώδη ( σπόρους, εργαλεία κ.λπ.), ώστε η σπορά να γίνει σε κάθε εκατοστό καλλιεργήσιμης γης και το κατάφεραν με πολλές θυσίες και κόπους. Πλησίαζε ο καιρός της σοδειάς. Οι κατακτητές την εποφθαλμιούσαν! Έπρεπε να δοθεί άλλη μια μάχη, η λεγόμενη μάχη της σοδειάς...  

Β. Η μάχη της σοδειάς.

    Ο όρος αναφέρεται στις πολλές μάχες που δόθηκαν στο Θεσσαλικό, κυρίως, κάμπο, για να μη μπορέσουν οι Γερμανοί να "βάλουν στο χέρι" το σιτάρι που είχε παραχθεί μετά τη σπορά όλων των καλλιεργήσιμων εκτάσεων, συχνά με την προστασία αλλά και την ενεργό συμμετοχή των ένοπλων ανταρτών του ΕΛΑΣ (ο Λάζ. Αρσενίου περιγράφει σκηνές που οι ΕΛΑΣίτες άφηναν τα όπλα και θέριζαν μαζί με τους αγρότες). Μια σειρά από τέτοιες μάχες δόθηκαν στη Μαρμάριανη (Μαρμαρίνη) στις οποίες ενεπλάκησαν και αρκετοί Θανατιώτες. (Τα ονόματα όλων είναι πια δύσκολο να βρεθούν για ευνόητους λόγους. Θα αναφέρουμε όσα οι γραπτές πηγές διέσωσαν...)

Ο ΕΠΟΝίτης Γεώργιος Βριάβας, στο μνημείο της Μαρμαρίνης.

    Στα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στη Μαρμαρίνη τον Ιούνιο του 1944 αναφέρεται ο Γεώργιος Ευθυμιάδης: "...διλοχία του εφεδρικού ΕΛΑΣ (σ.σ. από την Αθανάτη) "εξεστράτευσε" στην περιοχή Μαρμάριανης (Μαρμαρίνης) και ενισχυμένη μ' ένα πεδινό πυροβόλο που σκοπευτής του ήταν κάποιος αγωνιστής ονόματι Κώστας Καύκασος και στην οποία εκστρατεία πήραν μέρος και πολλοί ΕΠΟΝίτες μη εξαιρουμένου και του γράφοντα, έδοσε μάχη με τους χιτλερικούς που έρχονταν στο χωριό για ν' αρπάξουν τη σοδειά. Οι χιτλερικοί ύστερα πό τη σκληρή μάχη στην οποία έπαιρναν μέρος και τμήματα του ενεργού ΕΛΑΣ αποκρούστηκαν και οι κάτοικοι έσωσαν την παραγωγή τους..." .

    Στις μάχες στη Μαρμάριανη σκοτώνεται, μεταξύ άλλων και ο Γεώργιος Στεφ. Βριάβας από τη Μελιβοία και τραυματίζεται ο Δημήτριος Βασ. Δουβώρης. Λαμβάνουν μέρος αρκετοί ΕφεδροΕΛΑΣίτες και ΕΠΟΝίτες από τη Μελιβοία, καθώς και τμήματα του ενεργού ΕΛΑΣ, αλλά και οι κάτοικοι της Μαρμάριανης, μερικοί εκ των οποίων σκοτώνονται.

Ο ΕΛΑΣίτης Δημήτρης Δουβώρης, που τραυματίστηκε στις μάχες στη Μαρμαρίνη.

     Ο Δημ. Δουβώρης αφηγήθηκε τα γεγονότα στον Τάκη Καρδάρα ο οποίος τα περιγράφει ως εξής: "...Λιγοστοί αντάρτες βρέθηκαν στη Μαρμαρίνη όπου συνεπλάκησαν με Γερμανούς που πήγαν για πλιάτσικο. Ολόκληρη οδομαχία έγινε, και πολέμησαν σκληρά οι αντάρτες με αποτέλεσμα το φόνο του Γεωργίου Στεφ. Βριάβα ενός 18χρονου ΕΛΑΣίτη από την Αθανάτη. Δίπλα του τραυματίσθηκε και ο Δημήτριος Δοβόρης, με κοιλιακό τραύμα, τον οποίο μετέφεραν στο Συκούρι, όπου ο γιατρός Κουτούλας του προσέφερε τις πρώτες βοήθειες - αργότερα στο Πουρνάρι ο γιατρός Γιάννης Συναπλίδης τον βοήθησε μέχρι τέλειας αποκατάστασης της υγείας του..." .
      Τα ίδια γεγονότα περιγράφει και ο Λάζαρος Αρσενίου. Αναφέρει ότι οι Γερμανοί για να ελέγχουν το δρόμο Λάρισας-Αγιοκάμπου (στα παράλια φοβούνται για κάποια πιθανή απόβαση των συμμάχων), αλλά και για να προστατεύουν το αεροδρόμιο της Λάρισας από πιθανά σαμποτάζ, έχουν εγκαταστήσει στο Καραλάρ (Ελευθέριο) ισχυρή φρουρά SS. Η απόβαση των συμμάχων δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ, αλλά και το αεροδρόμιο της Λάρισας αδρανοποιήθηκε σιγά-σιγά. Παρ' όλα αυτά οι Γερμανοί αφήνουν τη φρουρά στο Ελευθέριο για να "αρπάξουν" τη σοδειά.   

Η Μαρμαρίνηκαι τα γύρω υψώματα, όπως φαίνονται από το μνημείο που στήθηκε προς τιμή των πεσόντων στη διάρκεια της Αντίστασης.

    Για να επιτευχθεί ο στόχος της αρπαγής θα πρέπει να απωθηθούν οι αντάρτες που κατέχουν τα υψώματα της Μαρμαρίνης, που δεσπόζουν στο δρόμο. "Την 24 Ιουνίου 1944 εξορμούν 300 Γερμανοί και εγκαθίστανται σ' εκείνα τα υψώματα, ενώ οι αντάρτες αποσύρθηκαν. Την επόμενη εξαπολύει εναντίον τους "θυελλώδη επίθεση" το ΙΙΙο Τάγμα του 54ου Συντάγματος, με επικεφαλής τον καπετάνιο του Γιώργο Μπαλλή, εφ. αξιωματικό πολεμιστή στην Αλβανία. Απροετοίμαστοι οι Γερμανοί και κυρίως ανοχύρωτοι για απόκρουση επιθέσεως συμπτύσσονται. Την 26η Ιουνίου εξαποστέλλουν με 4 αυτοκίνητα δύναμή τους στη Μαρμαρίνη και καίνε τα σπίτια της. Επιτίθεται το ίδιο τάγμα μέσα στο χωριό. Στις μάχες που επακολουθούν μετέχουν και κάτοικοί του, άνδρες και γυναίκες. Οι Γερμανοί συμπτήχθηκαν πάλι. Στις επιχειρήσεις αυτές υπέστησαν απώλειες σε νεκρούς και τραυματίες. Οι αντάρτες είχαν 2 νεκρούς και 6 τραυματίες...". Ο Αρσενίου συνεχίζει και μας πληροφορεί ότι οι απόπειρες των Γερμανών να ελέγξουν τη σοδειά στα γύρω χωριά απέτυχε παταγωδώς, μετά από σειρά και άλλων συγκρούσεων με τον ΕΛΑΣ, στον Αη Νικόλα το Φονιά, στο Καστρί κ.α..

Η στήλη με τα ονόματα των πεσόντων στις μάχες της Μαρμαρίνης.

    Στα εν λόγω υψώματα και σε τοποθεσία που δεσπόζει της Μαρμαρίνης έχει ανεγερθεί λιτό μνημείο, στη μνήμη όσων έπεσαν ηρωικά στις μάχες στη Μαρμαρίνη και κάθε χρόνο τελούνται στη μνήμη των πεσόντων ηρώων μνημόσυνο και άλλες εκδηλώσεις. 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
-"Η Θεσσαλία στην Αντίσταση-Τόμος Β' Γερμανική Κατοχή", Λάζαρου Αρσ. Αρσενίου.
 -"Η Αθανάτη στον Μεσοπόλεμο και την Αντίσταση", Γεωργίου Ευθυμιάδη.
-"Μελιβοία-Αθανάτη", Τάκη Καρδάρα.